Czerniecki Stanisław
Sławny kuchmistrz wojewody krakowskiego Aleksandra Lubomirskiego i autor pierwszej prawdziwie polskiej książki kucharskiej. Dzieło Czernieckiego „Compendium ferculorum albo zebranie potraw, przez urodzonego Stanisława Czernieckiego, J.K.M. sekretarza (..) kuchmistrza, ad Usum Publicum napisane (…)” jest pomnikiem kuchni staropolskiej i ukazało się w roku 1682. Mickiewicz poświęca książce Czernieckiego ciepłą wzmiankę w „Panu Tadeuszu”:
… W niej spisane dokładnie wszystkie specyjaly
Stołów polskich; podług niej Hrabia na Tęczynie
Dawał owe biesiady we włoskiej krainie,
Którym się Ojciec Święty Urban Ósmy dziwił…
Podług przepisów Czernieckiego Wojski przygotowuje również ucztę w Soplicowie:
…barszcz królewski zwany
I rosół staropolski sztucznie gotowany,
Do którego pan Wojski z dziwnymi sekrety
Wrzucił kilka perełek i sztukę monety
(Taki rosół krew czyści i pokrzepia zdrowie).
Dalej inne potrawy, a któż je wypowie…
Dzieło Czernieckiego otwierają potrawy polskie. „Nie trzeba się gorszyć — czytamy w przedmowie — że najpierwszą tę moją księgę zacznę polskimi potrawami (…) Tak mi się bowiem zdało, żebyś wprzód skosztował staropolskich potraw, w których jeżeli swojemu nie znajdziesz apetytowi ukontentowania, do dalszych i specjalniejszych cię odsyłam”.
Dział polski „Compendium ferculorum” jest istotnie kopalnią staropolskich przepisów, zawiera ich bowiem 300!
A może warto by dzieło Czernieckiego, będące cennym zabytkiem staropolskiej sztuki kulinarnej, wydać drukiem? Na pewno znajdzie licznych czytelników i nabywców.
