Gruszka
Drzewo gruszy (Pirus), którego praojczyzną jest, jak się przypuszcza, Azja, rozpowszechnione było w Europie już w neolicie. Była to oczywiście grusza dzika o owocach małych, twardych i cierpkich, które jednak widocznie człowiekowi żyjącemu w tamtych odległych czasach, jak potwierdzają to wykopaliska, raczej smakowały. Wielkimi amatorami gruszek, już uszlachetnionych, byli starożytni Grecy. Homer, opisując w siódmej księdze „Odysei” wspaniały sad króla Feaków Alkinoosa, wymienia grusze przed jabłoniami: „Tam rosną wielkie drzewa, grusze, granaty, dorodne jabłonie…” (przekład Jana Parandowskiego). W pierwszych wiekach n.e. sławą „raju grusz” cieszył się Peloponez. Również starożytni Rzymianie bardzo i stosunkowo wcześnie rozsmakowali się w gruszkach, skoro Pliniusz (27—79 r. n.e.) wymienia aż 35 odmian. Natomiast gruszka była owocem nie znanym w słynącym z wyrafinowanej kuchni starożytnym Egipcie. Dziś uprawia się grusze na całym świecie, jeśli istnieją odpowiednie warunki glebowo-klimatyczne, bowiem pod tym względem grusza jest bardziej wymagająca od jabłoni. Asortyment odmian szlachetnych jest olbrzymi, współczesne naukowe źródła wymieniają ponad 1000! Mimo iż gruszka jest owocem o prastarym rodowodzie, nie wiążą się z nią (w przeciwieństwie do jabłka) żadne mity i legendy.
Szlachetne odmiany gruszek należą do owoców deserowych bardzo wysokiej klasy, spożywanych na surowo, ale i w przetworach (kompoty, konfitury) zachowujących wykwintny smak i aromat. Gruszki zawierają niezbyt bogaty ilościowo zestaw witamin i soli mineralnych, należą jednak do nielicznych owoców zawierających jod (0,2 mg w 1 kg świeżych owoców). Niezależnie od wysokich walorów smakowych, działają lekko moczopędnie, są też na ogół dobrze tolerowane przez cierpiących na cukrzycę. Gruszki należy spożywać w sam raz dojrzałe i w ilościach umiarkowanych. Niezupełnie dojrzałe lub przejrzałe mogą „zirytować” co wrażliwszy żołądek i jelita.
